Xác định phát triển nghề cá bền vững, tránh vi phạm IUU, thời gian qua Quảng Ninh đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, thực hiện giải pháp về phát triển khai thác thủy sản hiệu quả, bền vững, phòng, chống khai thác IUU phù hợp với điều kiện thực tế của Tỉnh và những khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC). Đặc biệt là Văn bản số 249-CV/ĐU ngày 17/7/2025 của Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC và Văn bản số 90-CV/ĐU ngày 06/5/2025 của Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường về thực hiện kế hoạch cao điểm giải quyết hiệu quả, hiệu lực khuyến nghị cảnh báo Thẻ vàng của EC,..
Các Sở, ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền, đôn đốc hỗ trợ các chủ tàu cá thực hiện đầy đủ các thủ tục trước khi xuất bến đi hoạt động trên biển. Tổ chức đồng loạt ra quân xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, đặc biệt xử lý tàu cá không số, tàu cá không đăng kiểm, cấp phép, rà soát, lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU, tăng cường theo dõi, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện, xử lý.
Quảng Ninh triển khai nhiều đợt cao điểm cũng như duy trì thường xuyên công tác quản lý, kiểm soát tàu cá, kiên quyết không để các tàu cá “2 không: không đăng ký, không giấy phép ” và tàu cá “3 không: không đăng ký, không đăng kiểm và không giấy phép khai thác thủy sản ” hoạt động trên biển. Tính đến cuối tháng 7 năm 2025, tỉnh Quảng Ninh có 4.283 tàu cá từ 06 mét trở lên đã đăng ký và cập nhật 100% trên hệ thống Vnfishbase, tăng 02 chiếc so với tháng 6 năm 2025. Trong đó, tỷ lệ tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản đạt trên 94%; tỷ lệ đăng kiểm còn hạn đạt trên 88%, tăng 2,5% so với tháng 6, còn 11,7% chiếc hết hạn đang thực hiện đăng kiểm theo quy định.
Đến thời điểm này, tỉnh Quảng Ninh cũng đã tổ chức cập nhật dữ liệu thông tin như căn cước công dân/chứng minh thư, số điện thoại,… được 4.248/4.283 chủ tàu cá lên hệ thống Vnfishbase, đạt tỷ lệ trên 99%, tăng 1,5% so với tháng 6, hiện còn 0,8% số tàu cá đang rà soát, đối chiếu thông tin để nhập lên hệ thống Vnfishbase. Căn cước công dân cho tàu cá thực chất là một loại giấy tờ tùy thân được cấp cho chủ tàu hoặc người đại diện hợp pháp của tàu cá. Mục đích của việc này là để xác định danh tính của người điều khiển và quản lý tàu cá, đồng thời cũng là một phần trong việc quản lý hoạt động khai thác thủy sản.
Toàn Tỉnh có 275 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên hoạt động khai thác thủy sản đã lắp đặt thiết bị VMS là 275/275 chiếc, đạt tỷ lệ 100%. Đặc biệt, trong tháng 7 năm 2025, cơ quan chức năng của tỉnh phát hiện dấu hiệu vi phạm thiết bị VMS theo quy định và đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh giao cơ quan điều tra để xác minh xử lý nghiêm theo quy định.
Theo thống kê sơ bộ từ các địa phương, điểm kiểm soát trên địa bàn tỉnh, tổng sản lượng khai thác được kiểm soát tháng 7 năm 2025 trên 663 tấn. Trong đó, Văn phòng Đại diện thanh tra, kiểm tra kiểm soát nghề cá tại cảng Cái Rồng là trên 247 tấn; tại 08 điểm kiểm soát và kê khai tại các xã, phường, thị trấn là trên 416 tấn.
Về thực thi pháp luật, trong tháng 7 năm 2025, các lực lượng chức năng của Tỉnh đã phát hiện và xử lý 477 vụ vi phạm, giảm 50 vụ so với tháng 6; thu phạt nộp ngân sách nhà nước trên 649 triệu đồng. Lũy kế năm 2025, toàn tỉnh đã phát hiện, xử lý 332 vụ vi phạm, thu phạt nộp ngân sách nhà nước trên 3 tỷ 780 triệu đồng.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác chống khai thác IUU vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như, các địa phương cấp xã/phường còn lúng túng trong việc triển khai các nhiệm vụ được chuyển tiếp từ cấp huyện trước đây, do vậy kết quả thực hiện chuyển biến chậm, việc xử lý vi phạm giám sát hành trình bằng hình ảnh, video, chưa cụ thể. Một số tàu cá hoạt động vùng khơi thường khai thác gần đường phân định dẫn đến nguy cơ xâm phạm vùng biển nước ngoài cao.
Để khắc phục hạn chế và triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ chống khai thác IUU, thời gian tới tỉnh Quảng Ninh tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền vận động các tổ chức, cá nhân đặc biệt là ngư dân thực hiện nghiêm chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phát triển bền vững kinh tế biển bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc gắn với chống khai thác IUU.
Tổ chức theo dõi, giám sát, kiểm soát chặt chẽ tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống thiết bị VMS, tàu cá ra vào cảng, xuất cập bến tại địa phương; đảm bảo tàu cá cập cảng bốc dỡ thủy sản được giám sát theo quy định; thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT) tại các cảng cá và các điểm kiểm soát tàu cá để đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; không để xảy ra các vụ việc vi phạm “hợp thức hóa hồ sơ”; giải quyết dứt điểm các tồn tại, hạn chế, đảm bảo có số liệu, kết quả chứng minh cụ thể phục vụ yêu cầu đợt Thanh tra lần thứ 5 của EC;
Bên cạnh đó, tiếp tục duy trì đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản trên biển từ nay đến hết tháng 9 năm 2025: Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định khai thác IUU; tiếp tục điều tra, xác minh 100% các trường hợp vi phạm theo quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP ngày 12/6/2024 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (xử lý nghiêm nếu có vi phạm); tiếp tục nghiên cứu đầu tư, nâng cấp hoàn thiện để phát huy hiệu quả hoạt động của các cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, các điểm kiểm soát tàu cá trên địa bàn theo quy hoạch tại Quyết định số 582/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, trong tháng 8 năm 2025, khẩn trương hiệu chỉnh số lượng tàu cá, triển khai việc đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá và cập nhật 100% trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase.
Tổ chức cao điểm ra quân xử lý vi phạm trên địa bàn Tỉnh tập trung vào các hành vi như: Không có giấy phép, vi phạm vùng tuyến, mất kết nối VMS,… tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí để đáp ứng điều kiện công bố mở cảng cá chính thức Loại II tại Cảng Cái Rồng, đặc khu Vân Đồn làm đầu mối kiểm soát tàu cá, sản lượng toàn Tỉnh; thành lập các đoàn kiểm tra, xử lý nghiêm đối với trường hợp vi phạm IUU, kiểm tra, xác minh xử lý nghiêm đối với chủ tàu mất tín hiệu kết nối VMS theo quy định, tàu cá vượt ranh giới trên biển, tàu cá có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài.
Ngoài ra, nghiên cứu tổ chức phương thức khai báo để kiểm soát sản lượng khai thác qua hệ thống điện tử eCDT phù hợp với tập quán, thói quen của ngư dân Quảng Ninh để đảm bảo khai báo đầy đủ sản lượng khai thác của tàu cá.
Thanh Thủy